هشت روندی که صنعت مرکز داده را در سال ۲۰۲۲ شکل خواهند داد «قسمت اول»

چه چیزی در انتظار صنعت مراکز داده در سال ۲۰۲۲ است؟ ما در دیتاسنتر فرانتیر “Data Center Frontier”، چشمان خود را به افق دوخته‌ایم و به طور دائم روندهای مهم را دنبال می‌کنیم. گوی کریستالی پیشگویی ما در سال گذشته عملکرد بسیار خوبی داشت، بنابراین وقت آن است که به آنچه در سال ۲۰۲۲ در انتظار است، نگاهی بیندازیم.

ما هشت موضوع را که معتقدیم امسال کسب‌وکارهای مرکز داده را شکل خواهند داد، شناسایی کرده‌ایم. موضوع اصلی، پرداختن به چالش‌های پیش روی رشد و نقش حیاتی صنعت مرکز داده در جوامع دیجیتال، و نیز نیاز فوری به پیشرفت مشهود در مسأله‌ی تغییرات اقلیمی است. ما در آینده به طور عمیق‌تری در مورد بسیاری از این روندها خواهیم نوشت، اما فهرست حاضر یک نمای سطح بالا از موضوعاتی را ارائه می‌دهد که معتقدیم در سال ۲۰۲۲ بیشترین درگیری در صنعت را با خود ایجاد خواهند کرد.

۱. انتخاب محل، تحت تاثیر تغییرات اقلیمی قرار خواهد گرفت

در سال ۲۰۲۲ و پس از آن، شعار معروف کارگزاران املاک و مستغلات که می‌گویند «مکان، مکان و مکان»، بیش از همیشه اهمیت پیدا خواهد کرد. انتخاب یک مکان مناسب برای پردیس‌های مرکز داده هرگز ساده نبوده است. اما اکنون انتخاب محل در حال تبدیل‌شدن به یک اولویت راهبردی است، چرا که سازندگان «ابر» به دنبال املاک و مستغلات بزرگ‌تر، در عین حالی که انبوهی از تنش‌ها را کنترل می‌کنند، هستند؛ از جمله نگرانی‌های اقلیمی، کمبود منابع کلیدی مانند برق و آب، و حساسیت روزافزون عمومی نسبت به موضوع تأثیرات محلی ناشی از ایجاد زیرساخت‌های اینترنتی.

ما از «انتخاب محل» شروع می کنیم، چون موضوع مهمی است که بر بسیاری از روندهای دیگر ما برای سال ۲۰۲۲ نیز تأثیرگذار است. انرژی، رشد زیرساخت‌های «لایه‌ی دوم» و «لبه»، و ناراحتی عمومی در خصوص توسعه‌ی مراکز داده روندهای معنی‌داری هستند که به زودی در مورد آنها صحبت خواهیم کرد. همه‌ی این‌ها شرایط را برای انتخاب محل سخت‌تر می‌کنند، به خصوص این‌که مراکز داده، بزرگ‌تر و زیادتر می‌شوند.

یک مسأله‌ی کلیدی تغییرات اقلیمی است که وضعیت موجود را هم در بخش املاک و هم در بخش منابع انرژی تغییر می‌دهد. برخی از مهم‌ترین بازارهای مراکز داده باید نگرانی‌های مربوط به کمبود آب و تامین انرژی‌های تجدیدپذیر را برطرف نمایند.

CBRE (ارائه‌دهنده‌ی جهانی خدمات املاک و مستغلات تجاری) در چشم‌انداز ۲۰۲۲ خود می‌نویسد: «احتمالاً ملاحظات زیست‌محیطی بر انتخاب محل مراکز داده تأثیرگذار خواهند بود، که این موجب ایجاد مزیّت برای بازارهایی با انرژی‌های پاک فراوان مانند مونترال (Montreal) و هیلزبورو (Hillsboro)، اورِگان (Oregon)، و موجب ایجاد چالش برای بازارهایی با محدودیت‌های بیشتر منابع مانند حفاظت از آب در فونیکس (Phoenix)، لاس وگاس (Las Vegas) و سالت لیک سیتی (Salt Lake City) می‌شود. محدودیت‌های برق همچنان بزرگ‌ترین تهدید برای توسعه‌های جدید در بازارهایی مانند ویرجینیای شمالی (Northern Virginia) و سیلیکون ولی (Silicon Valley) خواهند بود.»

هم‌زمان با آنکه شاهد بلایای اقلیمی بیشتری هستیم، خواهیم دید که تغییرات اقلیمی چگونه محدوده‌های قبلی را جابه‌جا می‌کنند، چرا که ممکن است محل‌هایی که زمانی برای مراکز داده ایده‌آل بودند اکنون در حال تجربه‌ی خشک‌سالی باشند، و طوفان‌های بزرگ‌تر و رویدادهای شدیدتر (بمباران) آب‌وهوایی مرزهای تاریخی حوزه‌های سیل‌خیز و آتش‌سوزی‌های جنگلی را بازتعریف کنند.

این نگرانی‌ها در نظرسنجی اخیر از کاربران مراکز داده که توسط مؤسسه‌ی آپ‌تایم (Uptime) در مورد مخاطرات اقلیمی انجام شده، به خوبی منعکس شده‌است. آپ‌تایم خاطرنشان می‌کند: «در حال حاضر از هر ۱۰ بهره‌بردار مرکز داده، یک بهره‌بردار افزایش چشم‌گیری در مخاطرات مترتّب بر تاسیسات خود مشاهده می‌کند – رقمی که نشان می‌دهد در حال حاضر صدها میلیارد دلار از دارایی‌های مراکز داده، به اعتقاد اداره‌کنندگان آنها در معرض خطر قرار گرفته‌اند. نکته‌ای که از توجه بیمه‌گذاران، سرمایه‌گذاران و مشتریان دور نمانده‌است.»

در همین حال، بهره‌برداران در حال ساخت مراکز داده و پردیس‌های بزرگ‌تری هستند که به زمین‌های چندهکتاری بیشتری نیاز دارند. برای مایکروسافت، ممکن است این پردیس‌های جدید حتی سطح بیشتری از اراضی را در خود برای برآورده‌ساختن اولویت‌های اقلیمی جای دهند. نوئل والش (Noelle Walsh)، معاون نوآوری و عملیات ابری در مایکروسافت می‌گوید، در یک پردیس جدید در شمال هلند، مایکروسافت «یک منطقه‌ی جنگلی دشتی به همراه تالاب‌های جنگلی در اطراف مرکز داده ایجاد خواهد کرد که با اشباع آنها از آب و پوشش گیاهی مناسب برای تصفیه آب، آب‌های حاصل از طوفان و روان‌آب‌ها را به صورت طبیعی پردازش خواهند کرد.»

ما در پیش‌بینی هشت روند سال ۲۰۲۰، افزایش مناطق اختصاص داده‌شده به ساخت مراکز داده را که بتوانند یک نقطه‌ی کانونی کارآمد برای توسعه‌ی زیرساخت‌ها فراهم نمایند، پیش‌بینی کرده‌بودیم. هرچند که این پیش‌بینی در سال ۲۰۲۰ «از دست رفت»، اما نشانه‌هایی وجود دارد که مقامات در برخی مناطق، سخت‌تر از گذشته در تلاش هستند تا توسعه‌ی مراکز داده را به این سمت هدایت نمایند. یک نمونه‌ی برجسته چین است که با هدف تمرکز استفاده از زمین و انرژی، چشم‌اندازی را برای چهار «قطب عظیم» منطقه‌ای مراکز داده ترسیم کرده‌است.

۲. زمان «به‌کار» و «تاب‌آوری» در کانون توجه قرار خواهند گرفت

در صنعت مرکز داده، «به‌کار» بودن (آماده به‌کار بودن :Uptime) همواره وظیفه‌ی اصلی آن بوده‌است. با استقبال بیشتر شرکت‌ها از زیرساخت‌های ترکیبی (Hybrid)، به‌کار نگاه‌داشتن نیز در حال پیچیده‌ترشدن است، چرا که دیگر لازم است راهبردهای پشتیبان‌گیری و بازیابی از خرابی، تمام زیرساخت‌های ابری، هم‌مکانی، امکانات در محل و زیرساخت‌های لبه را در بر بگیرند.

در سال ۲۰۲۱، یک سری حوادث مهم برای اطمینان‌پذیری «ابر»، خدمات اینترنتی را مختل کردند؛ از جمله قطعی ماه می ارائه‌دهنده‌ی شبکه‌ی توزیع محتوا (CDN) فَستلی (Fastly)، همچنین اَکار (از کار افتادن :Downtime) ماه اکتبر تمام سایت‌های فیس‌بوک و قطعی طولانی‌مدت ماه دسامبر خدمات وب آمازون (AWS).

مؤسسه‌ی آپ‌تایم (Uptime) در گزارش سالانه‌ی قطعی‌های خود می‌گوید: «همین‌طور که جهان بیشتر به خدمات فناوری اطلاعات وابسته می‌شود، قابلیت اطمینان‌پذیری نیز بیشتر مورد بررسی موشکافانه قرار خواهد گرفت و نیازمند بهبودهای بیشتری خواهد بود. هرچند تعداد قطعی‌ها کاهش یافته است، اما عواقب آن در حال بدترشدن هستند. … برنامه‌های کاربردی اغلب از مؤلفه‌ها و خدمات ناهمگون و توزیع‌شده‌ی بسیاری تشکیل شده‌اند. در نتیجه، ارتباط قطعی‌های فناوری اطلاعات با کدنویسی برنامه‌ها کمتر شده و خرابی‌ها اغلب جزئی و وابسته به پیکربندی کاربران شده‌اند.

گزارش آپ‌تایم به این موضوع اشاره می‌کند که یک مشکل فنّی در فَستلی (یک «شرکت نسبتاً کمتر شناخته‌شده‌ی ارائه‌دهنده‌ی خدمات اینترنتی») منجر به اختلال جهانی در خدمات اینترنت شد که بر هزاران سایت و خدمات ابری تأثیر گذاشت. آپ‌تایم می‌گوید: «این اتفاق به بسیاری از کسب‌وکارها نشان داد که دید کافی نسبت به سکّوهای ارائه‌دهندگان خدمات ابری خود ندارند.»

در سطح عملیاتی، بسیاری از کاربران معماری فناوری اطلاعات خود را برای مقاوم‌سازی بهتر در برابر قطعی‌های شخص سوّم (در لایه‌ی ابر، هسته یا لبه) بهینه خواهند کرد. میزان تأثیر یک قطعی همواره بستگی دارد به نوع ارائه‌دهنده‌ی آن خدمات و محل وقوع آن. به عنوان نمونه، قطع جهانی فیس‌بوک در ماه اکتبر یک وقفه‌ی معنادار برای بسیاری از کسب‌وکارهای کوچک بود، در حالی که اَکار (از کار افتادن) AWS بر بسیاری از خدمات SaaS (نرم‌افزار به عنوان یک خدمت) تأثیر گذاشت.

حتی برخی از ناظران کهنه‌کار خدمات ابری از حادثه‌ی ماه دسامبر AWS و اثرات موج‌دار آن جا خوردند.

کوری کوئین (Corey Quinn)، اقتصاددان ارشد حوزه‌ی «ابر» در گروه داک‌بیل (Duckbill Group)، در مقاله‌ای در نشریه‌ی ”The Information“ می‌نویسد: «تأثیرات حداکثری ناشی از قطعی (۴ دسامبر) را می‌توان نتیجه‌ی طبیعی کیفیت و محبوبیت محصول AWS در نظر گرفت.»

کوئین می‌افزاید: «در مجموع، ما با مشکلی روبرو هستیم که فراتر از یک شرکت به تنهایی است. از آنجا که در طول زمان زیرساخت‌های دیجیتال ما تنها به تعداد انگشت‌شماری از کسب‌وکارها متّکی شده‌اند، همه‌ی ما در بیدار شدن از خوابی که متوجه شویم چه خطراتی را بر خود تحمیل کرده‌ایم، بسیار کند عمل کرده‌ایم.

۳. ادغام و تملّک (M&A) به زنجیره‌ی تامین مراکز داده سرایت خواهد کرد

فشارهای زنجیره‌ی تامین بر صنعت مرکز داده بسیار واقعی هستند. هرچند اکثر بهره‌برداران می‌گویند که با به‌کارگیری استراتژی‌های مختلف برای مدیریت مخاطرات زنجیره‌ی تامین خود، تأخیر عمده‌ای در پروژه‌ها مشاهده نکرده‌اند، با این وجود برخی از تحلیل‌گران صنعت معتقدند تأخیر در تامین و تحویل تجهیزات و کمبود نیروی کار ساختمانی در سال ۲۰۲۲ به شدت احساس خواهندشد.

CBRE در پیش‌بینی‌های خود برای سال ۲۰۲۲ عنوان می‌کند: «اختلالات زنجیره‌ی تامین می‌تواند توسعه‌ی مراکز داده را مختل کرده و تحویل عرضه‌های جدید تجهیزات را به تأخیر بیندازد. با پدیدارشدن عدم اطمینان برای بازارهای خارج از ایالات متحده در بحبوحه‌ی محدودیت‌های مرتبط با همه‌گیری کرونا، به ویژه در آسیا و اقیانوسیه، باید توجه داشت که کمبود مواد و افزایش تأخیر در حمل‌ونقل به بنادر ایالات متحده این پتانسیل را دارند که توسعه‌ی تأسیسات جدید را به تأخیر انداخته و چرخه‌های به‌روزرسانی مراکز داده را تحت تأثیر قرار دهند. این تأخیرها می‌توانند موجب افزایش هزینه‌ها شده و به‌طور بالقوه اجاره‌بها را در بازارهای آسیب‌دیده ۴ تا ۶ درصد افزایش دهند.

حالا در یک محیط کسب‌وکار که با تأخیر و افزایش هزینه‌ها مواجه شده‌است، یک شرکت چگونه قادر خواهد بود موقعیت خود را بهبود بخشد؟ ادغام و تملّک (M&A) می‌تواند یک ابزار مهم باشد. طبق گفته‌ی نشریه‌ی ”Supply Chain Dive“، در سال ۲۰۲۱، «معامله‌ی شرکت‌های زنجیره‌ی تامین به یک موضوع عادی تبدیل شد، چرا که شرکت‌ها در تلاش بودند کنترل بیشتری بر روی فرایندهای عملیاتی خود به‌دست آورند. بسیاری از این معاملات زمانی شکل گرفتند که شرکت‌های تحویل‌دهنده‌ی تجهیزات به دنبال ادغام‌های عمودی، تامین‌کنندگان یا فناوری‌هایی را تملّک کردند که قدرت رقابت آنها در بازار را افزایش دهند.»

نشانه‌هایی از این تمایل زمانی مشاهده شد که شرکت آیرن ماونتن (Iron Mountain) از برنامه‌های خود برای تصاحب شرکت آی‌تی‌رینیو (ITrenew) که موضوع فعالیت آن برچیدن مراکز داده و بازیافت دارایی‌های IT است، خبر داد. از آنجایی که «بازیافت» در حال تبدیل‌شدن به یک متغیر مهم در ایجاد پایداری [زیست‌محیطی] در صنعت مرکز داده است، این معامله موقعیت «آیرن ماونتن» را در مدیریت چرخه‌ی عمر دارایی‌های فناوری اطلاعات تقویت می‌کند. این معامله همچنین فرصت‌های جدیدی را در تدارکات ایجاد خواهد کرد، چرا که «آی‌تی‌رینیو» یک خط محصول با عنوان سِسامی (Sesame) دارد که در آن اقدام به فروش مجدد سخت‌افزارهای دست دوم راه‌حل‌های مقیاس رک می‌کند.

بهره‌برداران مراکز داده و حامیان مالی آنها به منابع مالی عظیمی دسترسی دارند، چنانچه مشاهده کردیم که در ادغام‌ها و تملّک‌های رخ‌داده در سال ۲۰۲۱، تا چه حد بالایی زیاده‌روی شد. انتظار داشته باشید، برخی از بازی‌گران از این قدرت مالی برای تثبیت کنترل خود بر اجزای حیاتی لازم در استقرار مراکز داده استفاده کنند، چه از طریق تملّک یا سرمایه‌گذاری‌های خلاقانه‌ی مشترک یا ایجاد مشارکت.

۴. سرمایه‌گذاری در بازارهای منطقه‌ای و «لبه» سرعت خواهد گرفت

پیش‌ران رشد زیرساخت‌های دیجیتال و همچنین عامل موجی از اقدامات به ادغام و تملّک، هجوم سرمایه‌های جهانی به این بخش بوده که صنعت مراکز داده را متحوّل ساخته‌است. بیشتر این سرمایه‌گذاری‌ها بر روی افزایش ظرفیت در بزرگ‌ترین بازارهای جهانی مانند اَشبورن (Ashburn)، فرانکفورت (Frankfurt)، لندن (London) و دوبلین (Dublin) متمرکز شده‌اند.

در سال ۲۰۲۲، تزریق سرمایه به بازارهای منطقه‌ای و ارائه‌دهندگانی که تخصّص آنها ارائه خدمات در شهرهای «لایه‌ی دوم» و محاسبات لبه است، گسترش پیدا خواهد کرد. در سال ۲۰۲۱ نشانه‌های واضحی از این امر وجود داشت و ما در سال ۲۰۲۲ شاهد رشد و سرمایه‌گذاری حتی قابل توجه‌تری همراه با احتمال بالای تملّک‌هایی از این دست خواهیم بود. سه تیتر خبری از ماه دسامبر تا کنون، این تغییر جهت را به خوبی برجسته می‌کنند:

• شرکت جهانی سرمایه‌گذاری خصوصی گروه کارلایل (Carlyle Group)، شرکت اینوُلتا (Involta)، یک ارائه‌دهنده‌ی منطقه‌ای خدمات مرکز داده مستقر در سِدار رَپیدز، آیووا (Cedar Rapids, Iowa) را که دارای 12 مرکز در غرب میانه است، خریداری کرد. کارلایل ۲۹۳ میلیارد دلار دارایی تحت مدیریت خود دارد و به تأسیس کُرسایت (CoreSite) کمک کرده‌است. این معامله نشان‌گر این حقیقت است که پول هوشمند فرصت را در زیرساخت‌های دیجیتال منطقه‌ای می‌بیند.

• شرکت فلِکسِنشال (Flexential) برای تسریع در راهبرد خود برای رشد، اقدام به جذب ۲٬۱ میلیارد دلار سرمایه کرد که از آن برای استقرار تعدادی مرکز داده‌ی بسیار پایدار [زیست‌محیطی] و ورود به بازارهای جدید استفاده خواهد کرد. فلِکسِنشال جدیدترین شرکت خدمات مرکز داده است که از اوراق بهادار با پشتوانه‌ی دارایی، از جمله اوراق قرضه‌ی سبز برای جذب سرمایه استفاده کرده‌است.

• خدمات وب آمازون (AWS) اعلام کرد که قصد دارد شبکه‌ی محاسبات لبه‌ی خود را با ایجاد مناطق محلی AWS در ۳۰ مکان جدید تقویت نماید.

در همین حال، زنجیره‌های منطقه‌ای نیز در حال جذب سرمایه و افزایش اندازه‌ی خود هستند. دیتابانک (DataBank)، که نشان تجاری دیجیتال بریج (Digital Bridge) برای ارائه‌ی خدمات هم‌مکانی و محاسبات لبه است، از اوراق قرضه‌ی تضمین‌شده برای جذب نزدیک به یک میلیارد دلار سرمایه برای استقرار ظرفیت‌های جدید مرکز داده استفاده کرد و سپس ۱۰ پروژه‌ی توسعه‌ای مرکز داده را ظرف شش ماه آغاز نمود. اِج‌کانکس (EdgeConneX) که اکنون توسط صندوق جهانی زیرساخت‌ها (EQT) حمایت می‌شود، نزدیک به ۲۰ مگاوات (MWs) ظرفیت جدید را در شش بازار منطقه‌ای اضافه کرد. گزارش‌های رسانه‌ای حاکی از آن است که شرکت کلاژیکس (Cologix) در حال تدارک فروش بیش از یک میلیارد دلار اوراق قرضه‌ی تضمین‌شده برای تأمین مالی پروژه‌های رشد خود است.

چرا پول به بازارهای «لایه‌ی دوم» سرازیر شده‌است؟ چون تقاضا برای خدمات برخط در همه جا قوّت گرفته و همه‌گیری کرونا نیز باعث تقویت توجیه‌پذیری ایجاد زیرساخت‌های فناوری اطلاعات به شکل توزیع‌شده‌تر، شده‌است. در عین حال، بازارهای اصلی نیز شلوغ و رقابتی شده‌اند و سرمایه‌گذاران جدید همچنان به دنبال دست‌یابی به بازدهی‌های جذاب از سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های دیجیتال هستند. آن دسته بازارهای منطقه‌ای که دارای منابع انرژی پاک و فضای رشد برای کسب‌وکارها هستند، با همراهی آن ارائه‌دهندگان خدماتی که تیم‌های قوی و شبکه‌های خوب در اختیار دارند، برندگان آشکار خواهند بود.

«پایان قسمت اول»

مطالعه‌ی قسمت دوم این مقاله

 

منتشر شده در  وب‌سایت Data Center Frontier
برگردان توسط حامد معین‌فر و کامران ابراهیمی
در شرکت مهندسین فناور پندار آریا – پنداریا